Wetsvoorstel onafhankelijk toezicht samenwerkingsverbanden in de maak

16-05-2024

Voor het eind van het jaar wordt een wetsvoorstel in internetconsultatie gebracht voor een wettelijke verplichting van onafhankelijk toezicht op samenwerkingsverbanden. Dat schrijven demissionair onderwijsminister Mariëlle Paul en staatssecretaris Maarten van Ooijen van VWS in een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van de publicatie van de 3e voortgangsrapportage verbeteraanpak passend onderwijs.

“Onafhankelijk intern toezicht van samenwerkingsverbanden is essentieel voor kritische tegenspraak en het voorkomen van belangenverstrengeling. Daarom borgen we wettelijk dat alleen nog onafhankelijke leden in het toezichtsorgaan van samenwerkingsverbanden mogen zitten. Om dit te regelen is er een wetsvoorstel in voorbereiding, conform de motie van de leden Van der Hul en Westerveld (GroenLinks-PvdA)”, schrijft de brief.

Ook de Onderwijsinspectie concludeert dat goed en onafhankelijk uitgevoerd intern toezicht de bestuurskracht van een samenwerkingsverband versterkt, wat ten goede komt aan de kwaliteit van passend onderwijs. Onafhankelijke leden van het toezichtsorgaan kunnen bijdragen aan dat professioneel toezicht. In latere onderzoeken heeft de Inspectie dit nogmaals onderschreven.

Status onafhankelijkheid samenwerkingsverbanden

Hoewel steeds meer samenwerkingsverbanden (gedeeltelijk) onafhankelijk intern toezicht hebben, ontbreekt dit bij het merendeel, blijkt uit het onderzoek van Andersson Elffers Felix:

Het streven is om het wetsvoorstel volgend jaar aan de kamer aan te bieden, schrijven Paul en Van Ooijen. Mocht het wetsvoorstel voor onafhankelijk toezicht binnen samenwerkingsverbanden erdoor komen, betekent dat sommige RvT’s van samenwerkingsverbanden zaken anders moeten gaan inrichten. Om toezichthouders van samenwerkingsverbanden verder te helpen, en met elkaar de uitwerking te bespreken als het gaat om de herinrichting van governance, brengen we hen bij elkaar tijdens een netwerkbijeenkomst. 

Netwerkbijeenkomst Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs PO/VO

Om toezichthouders van SWV-en verder te helpen, willen we periodiek netwerkbijeenkomsten organiseren die behalve een informatief gedeelte ook voldoende ruimte bieden voor onderlinge ervaringsuitwisseling. We gaan in op de werkgeversrol van Raden van Toezicht van samenwerkingsverbanden, bespreken wat die eis voor onafhankelijkheid in de praktijk zal gaan betekenen voor de wijze waarop dat toezicht wordt uitgevoerd en we staan met elkaar stil bij de meest recente governance-ontwikkelingen binnen samenwerkingsverbanden, het werkgeverschap van de RvT's van de statutair bestuurders en de rol en de positie van VTOI-NVTK daarin.

De eerste bijeenkomst is op 25 juni, meld je dus snel aan.

Lunchcollege Toezien op Samenwerkingsverbanden

Volg ook ons gratis lunchcollege op 23 mei om 11.00 uur over dit onderwerp. In het lunchcollege bespreken we hoe je onafhankelijk toezicht houdt, welke stappen je als Raad van Toezicht kunt zetten en waar je kunt beginnen. 

In het online lunchcollege gaan Marieke Dekkers, voorzitter van het College van Bestuur van SWV Koers VO in de regio Rotterdam, en Monica Robijns, voorzitter Raad van Toezicht SWV Waterland VO en onafhankelijk voorzitter van de ALV SWV Zuid Kennemerland met elkaar en met de kijker in gesprek over (onafhankelijk) toezichthouden op samenwerkingsverbanden.