Universiteiten zetten bijbanen hoogleraren online

Alle universiteiten maken sinds 1 februari 2024 nevenwerkzaamheden van hun hoogleraren openbaar. Op de website van de landelijke universiteitsvereniging UNL staan links naar registers met daarin alle hoogleraren en hun bijbanen van veertien academische instellingen. Voor het eerst zijn daarmee van alle hoogleraren hun nevenfuncties overzichtelijk en centraal vindbaar. De universiteiten reageren hiermee op verschillende incidenten rond hoogleraren met omstreden bijbanen.

De veertien registers zijn geüniformeerd en raadpleegbaar vanaf de website van Universiteiten van Nederland (UNL). Daarnaast is de ‘Sectorregeling nevenwerkzaamheden’ aangescherpt en sinds deze maand van kracht. UNL-interim-voorzitter Jouke de Vries zegt over de registers: ‘De transparantie van wetenschap is essentieel voor het vertrouwen in wetenschappers en hun resultaten. Met deze maatregelen zetten we goede stappen om die transparantie te verbeteren.’

De registers zijn online gezet na onderzoek van Nieuwsuur. Daaruit kwam naar voren dat universiteiten het verplichte overzicht van nevenfuncties van hoogleraren niet op orde hadden. Bij sommige universiteiten ontbrak het zelfs volledig. Tegelijk kwamen hoogleraren in opspraak vanwege ongeoorloofde belangenverstrengeling.

Zo bleek hoogleraar Dmitry Kochenov (Groningen) ook te lobbyen voor bedrijven die actief zijn in de omstreden Maltese handel in paspoorten. En een hoogleraar energie, van dezelfde universiteit, vroeg niet de vereiste toestemming voor bijbanen in de fossiele industrie.

Met name de Rijksuniversiteit Groningen verzette zich tegen publicatie van de nevenfuncties van hoogleraren. Een verzoek van Nieuwsuur op grond van de Wet Open Overheid werd door de universiteit afgewezen. De bestuursrechter moest er aan te pas komen om de universiteit de verplichte transparantie te doen naleven.