Tweede Kamer wil komen tot geconcentreerder toezichtsmodel

05-04-2024

De Tweede Kamer wil komen tot een ‘geconcentreerder’ toezichtsmodel, met een focus op goed onderwijs en goed bestuur en waarbij de onderbouwindicatoren van het onderwijsresultatenmodel niet langer meewegen in het eindoordeel. Een motie van NSC met deze strekking, die op 27 maart was ingediend, is tijdens de stemmingen op 2 april aangenomen. Ook de motie van SGP, ChristenUnie en CDA om de uitkomsten van de pilot ‘onaangekondigde schoolbezoeken’ af te wachten alvorens een besluit te nemen over het ophogen van deze bezoeken, kon op een meerderheid van de Kamer rekenen.

Dit artikel verscheen eerder op vo-raad.nl. 

Deze moties komen op een belangrijk moment. De inspectie is bezig met het ontwikkelen van een nieuw Onderzoekskader voor 2027. Ook loopt er op dit moment dus een pilot waarbij de inspectie scholen onaangekondigd bezoekt. Parallel daaraan wordt nu al door de inspectie gekeken naar aanpassingen van het onderwijsresultatenmodel voor zowel de korte als de langere termijn.

De VO-raad plaatst al langer kritische kanttekeningen bij de dominante rol van het onderwijsresultatenmodel in het toezicht. De sleutelpositie van het model – met als leidend principe het streven naar het zo snel mogelijk doorlopen van het vo en een zo hoog mogelijk in plaats van een zo passend mogelijk onderwijsniveau - leidt tot ongewenste prikkels en draagt niet bij aan het bieden van kansen aan leerlingen. Ze dringen aan op een voortvarende herziening van de inhoud en positie van het huidige onderwijsresultatenmodel, waarbij het oordeel over de onderwijsresultaten niet langer doorslaggevend is in de kwaliteitsbeoordeling van scholen.   

Ook over de onaangekondigde inspectieonderzoeken is de VO-raad al langere tijd kritisch. De impact hiervan op leerlingen, docenten en schoolleiding is groot en het ter plekke organiseren van gesprekken met leerlingen, ouders, MR en onderwijsprofessionals heeft veel voeten in de aarde. De VO-raad is daarom geen voorstander van deze onverwachte bezoeken. 

Meer moties aangenomen of aangehouden

In totaal werden tijdens het tweeminutendebat over toezicht en handhaving op 27 maart jl. twaalf moties ingediend, waarover op 2 april is gestemd. Naast de NSC-motie werden enkele moties aangenomen of aangehouden die de minister oproepen tot meer focus in het toezicht en vermindering van de administratieve lasten voor scholen. Andere aangenomen of aangehouden moties zien toe op een zorgvuldige plaatsing van leerlingen bij (dreigende) schoolsluitingen en de – in de optiek van een aantal fracties in de Tweede Kamer – te grote scope van het wetsvoorstel 'Toezicht op informeel onderwijs'.

Tijdens het tweeminutendebat zegde de minister al toe een verkenning te houden naar de mogelijke impact van een negatief inspectieoordeel op het behoud en de werving van leraren. De VO-raad is blij met deze toezegging, omdat met name scholen met een complexe leerlingenpopulatie aanzienlijke risico’s lopen om - mede door een onvoldoende inspectieoordeel - in een negatieve spiraal terecht te komen. Juist deze leerlingen hebben de leraren het hardst nodig. Het tweeminutendebat van 27 maart was een vervolg op een Kamerdebat over toezicht en handhaving op 13 maart.