Op weg naar gelijke kansen in het middelbare beroepsonderwijs

16-02-2024 00:00:00

Concrete afspraken tussen de minister van OCW en besturen van mbo-scholen over gelijke kansen voor studenten kunnen tot betere resultaten leiden. De inzet afgelopen jaren van € 1,6 miljard naast het vaste mbo-budget om onder andere discriminatie en ongelijkheid tegen te gaan, verkleint de achterstanden van studenten niet. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer op basis van onderzoek. 

Daarom zijn aanvullende afspraken nodig over welke hulp studenten in het middelbaar beroepsonderwijs minimaal kunnen krijgen. En welke resultaten in 2027 moeten zijn bereikt nu de minister de komende jaren circa € 1 miljard hiervoor uittrekt. Die aanbeveling doet de Algemene Rekenkamer op 14 februari 2024 na uitvoerig onderzoek.

Het onderzoek Op weg naar gelijke kansen in het middelbaar beroepsonderwijs – wat zeggen data en praktijk? is op 14 februari 2024 gepubliceerd en aan het parlement aangeboden. Uit het onderzoek blijkt dat het bewijs ontbreekt dat de huidige stimuleringsmaatregelen van de minister van OCW de ongelijke kansen in het mbo terugdringen.

Reactie Minister Dijkgraaf

Dijkgraaf heeft met belangstelling kennisgenomen van het onderzoek, schrijft hij in een brief aan de Rekenkamer. Minister Dijkgraaf geeft aan met mbo-instellingen in gesprek te gaan om te verkennen wat er nodig is om sterker zicht en regie te krijgen op de inspanningen op het gebied van kansengelijkheid, maar gezien de demissionaire status van het kabinet verder terughoudend is in de concrete toezeggingen.

Prioriteiten en doelstellingen niet concreet

Het onderzoek laat zien dat veel studenten tevreden zijn over het mbo. De minister versterkt de positie van studenten in het mbo en maakt het voor hen gemakkelijker via studiefinanciering en een OV-kaart. Mbo-instellingen hebben ook extra geld ingezet voor meer leermiddelen en personele inzet om achterstanden weg te werken. Dat heeft enig effect, maar door de bestaande afspraken en gebrek aan informatie is niet duidelijk hoeveel. Voor de komende jaren is weer extra geld uit de OCW-begroting beschikbaar voor het terugdringen van kansenongelijkheid. De minister geeft onvoldoende aan het mbo aan wat dit geld moet opleveren.

De minister van OCW stelt voor 2023-2027 € 3,8 miljard beschikbaar naast het reguliere budget voor mbo-instellingen om de kwaliteit van opleidingen en stages te verbeteren. Daarvan is circa € 1 miljard tot 2027 specifiek voor de aanpak van kansenongelijkheid. De afgelopen jaren boden mbo-besturen op verschillende manieren hulp aan studenten met een migratieachtergrond of een beperking. De minister van OCW  weet niet hoe groot het probleem van kansenongelijkheid in het mbo is. Voor de komende jaren heeft de minister de prioriteiten en doelstellingen niet concreet gemaakt. De scholen hebben de vrijheid een eigen aanpak te kiezen.

Het rapport is op 14 februari 2024 aangeboden aan de Tweede kamer en toegelicht in een besloten briefing voor de vaste commissie van OCW. Bij het rapport horen diverse bijlagen, die hier te vinden zijn. Daarin onder andere een aantal uitgewerkte ijkpersonen (persona’s) van mbo-studenten op basis van honderden gesprekken met studenten. Een andere bijlage bevat meer informatie over de data van DUO die door de Algemene Rekenkamer in het kader van dit onderzoek zijn geanalyseerd.

Feedback op of vragen over dit onderzoek?

De Algemene Rekenkamer heet alle feedback op de onderzoeken van harte welkom. Wat vindt u van dit rapport? Heeft u er vragen over of heeft u behoefte aan nadere uitleg? Mail dan naar feedback@rekenkamer.nl.