Onderwijsraad waarschuwt voor risico's gerichte bekostiging

07-03-2025

Onlangs is het wetsvoorstel Gerichte bekostiging ter internetconsultatie aangeboden. De Onderwijsraad signaleert twee risico’s in de manier waarop het instrument van gerichte bekostiging wordt ingericht. Het gaat ten eerste om het gekozen niveau van regelgeving om voorwaarden te verbinden aan gerichte bekostiging. Daarnaast ziet de raad een risico in de situaties waarvoor het instrument van gerichte bekostiging kan worden ingezet.

De raad heeft in het advies Een duidelijke positie voor schoolbesturen (2023) geadviseerd zo min mogelijk te werken met losse en tijdelijke subsidies. In plaats daarvan adviseerde de raad structurele, doelgebonden bekostigingsvormen in te voeren naast de als lumpsum toegekende rijksbijdrage. Het wetsvoorstel is de uitwerking van zo’n instrument.

Twee risico’s

De raad signaleert twee risico’s in de manier waarop het instrument van gerichte bekostiging in het wetsvoorstel wordt ingericht. Het gaat ten eerste om de mogelijkheid om bij ministeriële regeling bijzondere verplichtingen te verbinden aan de gerichte bekostiging. De raad ziet in de openheid van de formuleringen een risico dat er zonder tussenkomst van het parlement, bij ministeriële regeling, voorwaarden kunnen worden gesteld die een inbreuk kunnen vormen op de vrijheid van inrichting. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat scholen gerichte bekostiging ontvangen voor het versterken van basisvaardigheden, maar bij de besteding ervan zijn gebonden aan de keuze voor vooraf bepaalde activiteiten.

Daarnaast ziet de raad een risico in de mogelijkheid om via een algemene maatregel van bestuur nieuwe doelen toe te voegen voor gerichte bekostiging. Door steeds meer met gerichte bekostiging te gaan werken, zonder tussenkomst van de wetgever, kan de basisbekostiging worden uitgehold. De inzet van gerichte bekostiging hoort wat de raad betreft een uitzondering te zijn.