Onderwijsraad: uitgaven onderwijs zijn investeringen

Onderwijs is een investering in het verdienvermogen van individu en samenleving, heeft brede opbrengsten en is een kwestie van beschaving. De Onderwijsraad heeft op 26 januari 2024 regering en parlement geadviseerd om de besluitvorming over onderwijs binnen de rijksbegroting te baseren op deze drie winstpunten. Op dit moment worden uitgaven aan onderwijs vooral beschouwd als ‘kosten zonder opbrengsten’. Inzicht in kosten én opbrengsten leidt tot beter onderbouwde politieke besluiten over uitgaven aan onderwijs.

Onderwijs heeft veel soorten opbrengsten. Op individueel niveau draagt onderwijs bij aan welbevinden en welvaart. Zo wijst onderzoek uit dat elk extra jaar onderwijs, iemand later een gemiddelde loonstijging oplevert van 5-10%. Onderwijs heeft daarnaast maatschappelijke opbrengsten in diverse domeinen. Het draagt bij aan bijvoorbeeld de ontwikkeling van sociaal en cultureel kapitaal, gezonder gedrag, een grotere kans op werk, aan veiligheid, burgerschap en sociale cohesie. Veel van de opbrengsten van onderwijs betalen zich een leven lang uit. Bezuinigen op onderwijs betekent weliswaar minder uitgaven, maar ook minder opbrengsten voor individu én samenleving.

Om te kunnen komen tot goed onderbouwde besluitvorming over onderwijs in de rijksbegroting, wil de Onderwijsraad de huidige brede-welvaartsaanpak en bijbehorende indicatoren verder ontwikkelen op basis van inzichten over de opbrengsten van onderwijs uit de wetenschap en de praktijk. Daarnaast is aanpassing nodig van de uitgangspunten, wetten, regels en procedures die aan de besluitvorming over de rijksbegroting ten grondslag liggen.