Onderwijsinspectie: gemeenten hebben te weinig regie op onderwijsachterstandenbeleid

Gemeenten, houders kinderopvang en schoolbesturen zijn verplicht jaarlijks te overleggen over onderwijsachterstanden. Dit doen zij in het overleg lokale educatieve agenda (LEA). Uit onderzoek van de onderwijsinspectie blijkt echter dat gemeenten niet alle verplichte onderwerpen bespreken en dat concrete resultaatafspraken uitblijven. In 2022/2023 hebben zelfs minder gemeenten overlegd over de LEA-thema’s dan het jaar ervoor. Volgens de onderwijsinspectie een zorgelijke ontwikkeling, en daarom wordt het toezicht de komende jaren verscherpt. 

Het LEA-overleg heeft verplichte agendapunten. Deze komen niet altijd aan bod. Zo ziet de inspectie dat de onderwerpen ‘voorkomen van segregatie’ en ‘afstemmen van inschrijvings- en toelatingsprocedures’ onderbelicht blijven. Met als gevolg dat hierover geen afspraken worden gemaakt of doelen worden gesteld. Gelukkig blijven niet alle thema’s onbesproken, ziet de inspectie. Het bestrijden van onderwijsachterstanden krijgt wel aandacht en leidt daarmee ook tot de meeste actiepunten. 

Gemeenten geven uiteenlopende redenen voor het ontbreken van overleg. Volgens hen is het niet altijd nodig om overleg over het betreffende thema te voeren of hier beleid op te maken. Ook vindt de bespreking soms op andere niveaus plaats. Soms zijn er andere prioriteiten en is er niet genoeg personeel. Andere keren ontbreekt het aan ervaren of kundig personeel.

Eén van de belangrijkste middelen om onderwijsachterstanden te bestrijden is de voor- en vroegschoolse educatie. Om in beeld te brengen hoe effectief deze vorm van educatie is, moet er gekeken worden naar de resultaten bij de kinderen die dit volgen. Resultaatafspraken tussen gemeenten en schoolbesturen helpen hierbij, maar zijn in veel gemeenten nog niet gerealiseerd. Gemeenten en schoolbesturen worden opgeroepen om goed in beeld te krijgen voor welke kinderen vve bedoeld is.

Daarnaast moeten de resultaatafspraken geborgd worden in het bredere jeugd- en onderwijsachterstandenbeleid per gemeente. De rol van gemeenten hierin is essentieel, voor hen is de regierol weggelegd om tot die resultaatafspraken te komen. De inspectie raadt gemeenten en schoolbesturen aan om vroegschoolse educatie nieuw leven in te blazen. Alle aanbevelingen lees je hier.