NOS-onderzoek: problemen op middelbare scholen rond ‘paarse vrijdag’
19-12-2024
In heel Nederland zijn bij middelbare scholen op paarse vrijdag (13 december 2024) problemen geweest. Op paarse vrijdag wordt stilgestaan bij de acceptatie en emancipatie van lhbtiq+-leerlingen. Maar scholen zien dat het tegengeluid tijdens paarse vrijdag steeds luider wordt, blijkt uit onderzoek van NOS Stories. Sommige scholen vervangen daarom de dag door een algemene respectdag voor iedereen, de be-yourself-dag of organiseren zelfs niets meer. Lhbti-belangenorganisatie COC Nederland vindt dat geen goede ontwikkeling, net als premier Schoof: ‘Ik wil duidelijk maken dat iedereen moet kunnen zijn, wie hij wil zijn’, stelde hij op zijn wekelijkse persconferentie. Paarse vrijdag maakte de afgelopen vijftien jaar een stormachtige groei door. De eerste editie vond in 2010 plaats op een middelbare school in Leeuwarden. In 2024 doen bijna 3000 scholen mee aan paarse vrijdag: zo’n 1900 basisscholen en 1000 middelbare scholen en mbo’s. Ook veel hbo’s en universiteiten doen mee. De gratis paarse-vrijdagpakketten die het COC beschikbaar stelt voor middelbare scholen en mbo’s waren in november snel weg. Deze pakketten bevatten tips en lesmateriaal voor docenten en scholieren. Maar bij een rondgang onder 125 middelbare scholen en scholenkoepels, verdeeld over het hele land, vertellen scholen aan NOS Stories dat de dag ‘problemen’ veroorzaakt. Posters worden van muren gerukt, leerlingen plaatsen oproepen om juist in het zwart te komen (in plaats van paars) of er ontstaan verhitte discussies. Ook scholieren zien dat er op paarse vrijdag tegenacties zijn. Zo’n 1600 jongeren reageerden op een oproep van NOS Stories. Zij vertellen dat er ook weleens regenboogvlaggen in brand worden gestoken, lhbti-leerlingen worden nageroepen of mensen thuisblijven op paarse vrijdag. Op het Zaanlands Lyceum in Zaandam merken ze ook dat het tegengeluid is toegenomen, met name sinds vorig jaar. ‘Er is toen een stinkbom gegooid vlak bij waar we stonden’, vertelt leerling Arthur (15), die de dag op de school mede organiseert. ‘Vorig jaren waren er ook klassen die hadden afgesproken om helemaal in het zwart te komen. Dat vond ik nogal schokkend.’ Ook leerling Yara (16) ziet het antigeluid sterker worden: ‘Er is vorig jaar water op ons gegooid en na paarse vrijdag zie je video’s met ons erin op TikTok en Instagram voorbijkomen met de tekst: ‘Zie deze knettergekke mensen hier.’ Om herhaling te voorkomen, wordt de dag minder uitbundig gevierd. Ermee stoppen is in Zaandam niet overwogen, vertelt docent Bas Hageman. ‘Dat zou een zwaktebod zijn. Met paarse vrijdag wordt er net iets meer ingezoomd op gendergelijkheid en seksuele diversiteit, maar uiteindelijk gaat het over de gelijkheid van iedereen. En dat moet je gewoon duidelijk maken aan je leerlingen.’