Lief en slim: witte meisjes krijgen vaker complimenten in schoolrapport

30-11-2023

Witte meisjes krijgen in hun basisschoolrapport veel vaker een compliment van hun meester of juf dan witte jongens of kinderen met een migratieachtergrond. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Leiden.

Onderwijspedagoog Antoinette Kroes bestudeerde voor haar promotieonderzoek 247 rapporten van basisschoolleerlingen van verschillende scholen uit meerdere steden. ‘In Nederland is het vrij gebruikelijk dat de leraar er iets bijschrijft, in twee derde van de rapporten gebeurt dat. Ik was benieuwd naar de verschillen’, vertelt Kroes aan RTL Nieuws.

De pedagoog ontdekte dat er in het algemeen meer positieve dan negatieve opmerkingen in de rapporten stonden, maar het aantal complimenten was bij witte meisjes het hoogst. ‘Witte meisjes kregen relatief vaak opmerkingen als “je bent een lieve, slimme meid” of “je bent heel behulpzaam”. Bij jongens stond vaker: “Je moet netter worden en je huiswerk beter maken.”‘

Volgens Kroes zitten vooroordelen over gender diep verankerd in de maatschappij en zijn veel leraren zich niet bewust van hun vooringenomenheid. ‘Over meisjes wordt vaak gedacht dat ze ijverig zijn en netter werken. Jongens worden eerder gezien als druk en ze zouden zich vaker misdragen, ook als er geen feitelijk verschil in gedrag is.’

Kinderen met een migratieachtergrond kregen de meeste kritiek. ‘Ik kwam geen expliciet racisme tegen. Er is geen leerkracht die denkt: laat ik dat kind met die migratieachtergrond eens even een slecht rapport geven. Het is subtieler dan dat. Niet een groot punt van kritiek, maar allemaal kleine dingetjes. Daardoor gaan kinderen aan zichzelf twijfelen of denken ze dat ze zich aanstellen.’