Experts hebben moeite met wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs
21-11-2024
Staatssecretaris Mariëlle Paul wil kunnen ingrijpen als het op instellingen voor informeel onderwijs misgaat. Het gaat hierbij niet om het reguliere bekostigde onderwijs, maar om instellingen als bijlesinstituten, Chinese weekendscholen, koranscholen, jongerenverenigingen en zondagsscholen. Het wetsvoorstel regelt dat vermoedens van misstanden kunnen worden gemeld bij de Inspectie van het Onderwijs. Dit kunnen signalen van burgers of van specifieke overheidsinstanties zoals de politie, het openbaar ministerie (OM) of de burgemeester zijn. Als de onderwijsinspectie concludeert dat er een ‘redelijk vermoeden’ is dat de wet wordt overtreden, kan de inspectie bij de instelling langsgaan en daadwerkelijk toezichthouden. Hiervoor is dan een uitspraak van een onafhankelijke adviescommissie nodig. Het toezicht op informeel onderwijs kan niet op enthousiasme van de toezichthouder zelf rekenen. De onderwijsinspectie vreest namelijk dat ze straks als ‘scheidsrechter’ in morele discussies wordt gezien. Zij moet gaan oordelen over uitingen in de politieke en religieuze sfeer, terwijl het lastig is om daar objectieve normen over vast te stellen. Ook bijzonder hoogleraar recht en religie Paul van Sasse van IJsselt (Rijksuniversiteit Groningen), volgt het dossier met een kritische blik. Hij wijst in een blog op het feit dat artikel 23 van de Grondwet (vrijheid van onderwijs) wordt opgerekt om zo het niet-bekostigde onderwijs onder de reikwijdte van het artikel te laten vallen. Zonder succes: Paul van Sasse van IJsselt noemt de argumentatie ‘gezocht, niet zonder meer begrijpelijk en in elk geval verduidelijking waard’. En VU-hoogleraar onderwijsrecht Renée van Schoonhoven stelt dat het wetsvoorstel burgers juist extra bezorgd maakt omdat de overheid blijkbaar nu nog niet zorgt voor adequate monitoring, waarna eventueel AIVD, OM en politie kunnen signaleren en ingrijpen. ‘Het wakkert alleen maar de angsten aan voor mogelijke tendensen in onze samenleving die we niet willen. Dat maakt dit wetsvoorstel zeer onwenselijk.’ Op een symposium op 15 december 2024 van onder andere Verus zal hij zijn standpunt nader toelichten.