Edith Hooge (Onderwijsraad) tijdens lunchcollege over bestuurlijke rollen: ‘Onderschat rol als RvT niet’
18-10-2023 00:00:00
Edith Hooge (Onderwijsraad) tijdens lunchcollege over bestuurlijke rollen ‘Onderschat rol als RvT niet’ Toezichthouders in het onderwijs hebben een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid, net als de schoolbesturen en de overheid. Volgens voorzitter Edith Hooge van de Onderwijsraad, te gast tijdens het lunchcollege van de VTOI-NVTK op 31 oktober, is echter onvoldoende duidelijk wie welk rol heeft. De bestuurlijke verhoudingen, zo adviseert de Onderwijsraad, moeten worden hersteld, in het belang van goed onderwijs. Rol niet onderschatten Kwaliteit wisselend Verder kijken dan eigen belang In gesprek met RvT-leden Rol overheid Beeldvorming Meer lezen: Aanmelden lunchcollege op 31 oktober:
In het advies Een duidelijke positie voor schoolbesturen schrijft de Onderwijsraad dat de overheid consistent moet sturen: schoolbesturen moeten weten waar zij aan toe zijn om kwalitatief goed onderwijs te kunnen bieden. De bal ligt echter ook bij de schoolbesturen: zij moeten schoolleiders en leraren de ruimte bieden om goed onderwijs te geven én meer samenwerken met andere scholen. De RvT, werkgever van het schoolbestuur, moet erop toezien dat dit ook gebeurt.
Volgens voorzitter Hooge van de Onderwijsraad – die onafhankelijk advies geeft aan de regering en het parlement - staat er veel op het spel. ‘We weten allemaal dat de kwaliteit van het onderwijs onder druk staat. Het gaat niet goed met de basisvaardigheden, rekenen en taal. Het lerarentekort speelt veel scholen parten. Het helpt dan niet als de bestuurlijke verhoudingen verstoord zijn. Juist in deze tijd hebben partijen elkaar hard nodig.’
Hooge vindt dat de toezichthouders in het onderwijs hun rol niet moeten onderschatten. ‘Als werkgever van het bestuur moet de RvT erop toezien dat de schoolbesturen professioneel hun werk doen. Zorgt het bestuur voor de condities om goed onderwijs te bieden voor de leerlingen? Is de bestuurder de juiste persoon voor de groep scholen, ook in de toekomst? De RvT moet dat bewaken.’
Volgens de Onderwijsraad zijn de schoolbesturen een onmisbare schakel in het onderwijsbestel. De kwaliteit van schoolbesturen op scholen is echter wisselend, stelt de Onderwijsraad vast. ‘Bij een deel gaat het echt niet goed. Zo ontbreekt bij sommige besturen bijvoorbeeld een strategisch personeelsbeleid. Dat gaat niet alleen over het lerarentekort. Krijgen schoolleiders en leraren bijvoorbeeld voldoende begeleiding om zich te blijven ontwikkelen? Zijn ze nog steeds in staat om goed onderwijs te bieden? Schoolbesturen moeten weten wat er speelt. Een professionele werkorganisatie vraagt om blijvende aandacht.’
Daarnaast moeten schoolbesturen verder kijken dan de muren van de eigen scholen, in het belang van goed onderwijs, adviseert de Onderwijsraad. Om bijvoorbeeld het tekort aan leraren op te vangen, is het vaak effectiever dat schoolbesturen in de regio samenwerken. ‘Kijk verder dan het eigen belang. Wees solidair. Je helpt de leerlingen niet als je andere scholen als concurrent ziet om leraren aan te trekken,’ licht Hooge toe.
In het lunchcollege op 31 oktober gaat Edith Hooge graag in gesprek met de RvT-leden over hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en hun rol. ‘Ik ben benieuwd welke thema’s de Raden van Toezicht bespreken, en hoe de leden hun rol invullen. Staat strategisch personeelsbeleid bijvoorbeeld op de agenda? Bevragen de RvT-leden hun schoolbestuur over samenwerking in de regio? Hoe kijken zij naar concurrentie en solidariteit? En hoe zien zij hun rol als werkgever? Nemen zij hun verantwoordelijkheid, vooral als een schoolbestuurder niet voldoende presteert?’
Volgens de Onderwijsraad heeft een goed bestuur (inclusief toezicht) consistente sturing door de overheid nodig. Zo is de overheid in wetgeving bijvoorbeeld niet altijd duidelijk wat schoolbesturen moeten doen, stuurt de overheid het onderwijs niet op zaken waar zij dat wel moet doen en maakt de overheid tegelijkertijd regels voor zaken die aan scholen en schoolbesturen moet worden gelaten. Dat moet anders, vindt ook de VTOI-NVTK. Zo is de VTOI-NVTK kritisch op de plannen om het beroepsprofiel van de bestuurder in de wet vast te leggen. Daarmee wordt de positie van de RvT als formeel werkgever van de bestuurder in de kern geraakt.
De verstoorde bestuurlijke verhoudingen halen regelmatig de media. De Onderwijsraad liet onderzoek doen naar de beeldvorming. Dat onvoldoende duidelijk is wie welke rol heeft, ligt vaak ten grondslag aan de negatieve berichtgeving, zo blijkt uit de analyse. ‘Ik bespeur een maatschappelijk slecht humeur over vooral de schoolbesturen,’ stelt Hooge. ‘Dat de bestuurlijke verhoudingen verstoord zijn, raakt echter alle partijen. Die moeten we herstellen. Daar ligt een taak voor iedereen, voor de overheid, de schoolbesturen en het toezicht.’
De samenvatting van het advies Een duidelijke positie voor schoolbesturen is hier te lezen:
Klik hier.
Je bent van harte welkom om het online lunchcollege met voorzitter Edith Hooge van de Onderwijsraad bij te wonen, op 31 oktober van 12.00 uur tot 13.00 uur.
Meld je hier aan!