Debat over sturing in het onderwijs: scenario’s niet meer leidend, nadruk op samenwerking en bekostiging
13-02-2025
Op 12 februari 2025 debatteerde de Tweede Kamer over de sturing in het funderend onderwijs. Waar eerder de drie sturingsscenario’s uit de Kamerbrief ‘Herijking sturing’ (april 2024) een belangrijke rol speelden, werd tijdens het debat duidelijk dat deze scenario’s niet langer als uitgangspunt dienen. In plaats daarvan ligt de focus op het herstelplan, dat voor de zomer klaar moet zijn, en de manier waarop onderwijsinstellingen effectief bestuurd en bekostigd moeten worden. De drie sturingsscenario’s die de staatssecretaris eerder presenteerde, kregen nauwelijks aandacht in het debat. VTOI-NVTK schreef eerder al dat de huidige voorstellen voor sturing in het onderwijs, waaronder de drie geschetste scenario’s, fundamentele vragen oproepen over de rolverdeling binnen de governance en dat we pleiten voor een voor een verduidelijking van het bestaande model. Veel Kamerleden vonden de scenario’s te simplistisch en benadrukten dat er een structurele en op maat gemaakte aanpak nodig is. Een van de kernpunten in het debat was de verhouding tussen overheid, schoolbesturen, schoolleiders en leraren. De Kamer benadrukte dat onderling vertrouwen en duidelijke kaders essentieel zijn om het onderwijs goed te laten functioneren. De VO-raad pleitte ervoor om onderwijsprofessionals – leraren, schoolleiders en ondersteunend personeel – meer ruimte en vertrouwen te geven om hun werk te doen, zonder overmatige bemoeienis van de overheid. Deze oproep werd door meerdere Kamerleden ondersteund, waarbij werd benadrukt dat elke actor in het onderwijs zijn eigen verantwoordelijkheid heeft en die professionele ruimte ook moet krijgen. Ook gaven de Kamerleden aan dat sturing geen doel op zich moet zijn en dat er eerst helderheid moet zijn over waarop we sturen. In het debat haalt Krul (CDA) een quote aan van Marlies Honingh, universitair hoofddocent bij de Radboud Universiteit en tevens voorzitter van de EMC van VTOI-NVTK. “We moeten oppassen met algemene uitspraken wat wel en niet werkt in het onderwijs. De effecten die er zijn, zijn bovendien indirect. Het gaat er juist om dat je het organisatiegedrag van een onderwijsorganisatie goed kent als bestuurder en als schoolleider. Wanneer je op grotere afstand staat, bijvoorbeeld als beleidsmaker, is het daarom ook heel uitdagend om effectief beleid te maken. Als we dan zeggen dat evidence-based beleid heel belangrijk is, dan zouden we hier achter onze oren moeten gaan krabben.” De VVD pleitte ervoor om eerst het herstelplan af te wachten, dat momenteel door de staatssecretaris en het onderwijsveld wordt uitgewerkt. Andere partijen vonden juist dat het debat moest bijdragen aan de totstandkoming van dit herstelplan. De staatssecretaris verwees in meerdere discussies naar het plan als de basis waarop toekomstige besluiten over zeggenschap en bekostiging zullen worden genomen. Het debat wordt opgevolgd door een tweeminutendebat, aangevraagd door NSC-Kamerlid Soepboer. Dit betekent dat Kamerleden nog moties kunnen indienen over de besproken onderwerpen, wat kan leiden tot verdere beleidsaanpassingen.Scenario’s niet langer leidend
Nadruk op samenwerking en duidelijke rolverdeling
Herstelplan als richtinggevend kader
Vervolg: tweeminutendebat en mogelijke moties
Lees de andere reacties: