De leesvaardigheid van leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs is gedaald ten opzichte van tien jaar geleden, in het speciaal basisonderwijs (sbo) nog iets sterker dan in het basisonderwijs (bo). Dat blijkt uit de peiling Leesvaardigheid einde (s)bo 2020-2021, meldt de Inspectie van het Onderwijs.
Het peilingsonderzoek Leesvaardigheid laat zien dat de beheersing van het streefniveau 2F aan het einde van het (s)bo achterblijft bij de ambitie. Niveau 2F is het streefniveau voor leerlingen die het (s)bo verlaten en het minimale niveau om mee te kunnen doen in de maatschappij. In het vervolgonderwijs wordt hierop voortgebouwd.
Volgens de peiling wordt niveau 2F behaald door 50 procent van de leerlingen in het basisonderwijs en 7 procent van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs. Dit terwijl de ambitie is dat 65 procent van alle leerlingen aan het einde van het primair onderwijs niveau 2F behaalt. De leesontwikkeling van leerlingen staat dus onder druk. Met alle gevolgen van dien, zowel voor de schoolprestaties en het succes in het vervolgonderwijs van leerlingen, als voor hun latere maatschappelijke deelname en functioneren.
Uit de peiling blijkt dat de helft van de leerlingen minder dan vijftien minuten per dag leest in de thuisomgeving. Het onderzoek laat tegelijkertijd zien dat leerlingen die vaker buiten school lezen, een hogere leesvaardigheid hebben. Om de dalende trend in leesvaardigheid te keren zijn er niet alleen veranderingen nodig op school, maar ook in het leesgedrag van de leerlingen thuis. Deze veranderingen vragen om een brede aanpak, waarbij scholen onder meer samenwerken met ouders, bibliotheken, gemeenten en consultatiebureaus.
Een focusgroep met experts op het gebied van leesvaardigheid besprak gezamenlijk de resultaten van de peiling Leesvaardigheid. Uit het gesprek komen gedachten en ideeën voort om het onderwijs in begrijpend lezen verder te verbeteren. Zo acht de focusgroep het raadzaam dat scholen een leesbeleid opstellen vanuit een ‘schoolbrede visie’ op lezen. Ook besturen en directeuren hebben hierbij een rol, bijvoorbeeld waar het gaat over het aanbrengen van focus, het faciliteren van scholing, het creëren van draagvlak en het kritisch blijven volgen van de resultaten.