Toezicht in de onderwijs- en kinderopvangsector is de afgelopen jaren meer in de belangstelling komen te staan. Volgens het Ministerie van OCW is het van belang om in te zetten op professionalisering van interne toezichthouders, bestuurders en schoolleiders door middel van beroepsstandaarden en ontwikkelpaden.
Om het maatschappelijk belang te dienen en de kwaliteit van toezicht in het onderwijs en de kinderopvang te verbeteren, heeft de VTOI-NVTK al in 2018 een kwaliteitscommissie ingesteld met de opdracht advies uit te brengen over de verdere professionalisering van toezicht. Het resultaat is een Code Goed Toezicht 1.0, waarin de belangrijkste principes van goed toezicht benoemd worden en uitgewerkt worden in normen en good practices, die als richtlijn voor kwaliteit van toezicht dienen en als basis voor verantwoording. Deze code beoogt een ‘beroepsstandaard’ te worden voor het intern toezicht in kinderopvang en onderwijs.
Kwaliteit van toezicht verbeteren en borg in de dagelijkse praktijk
Hoe kan de kwaliteit van toezicht in de onderwijs- en kinderopvangsector structureel verbeterd en geborgd worden? En welke instrumenten uit het professionaliseringsaanbod van de VTOI-NVTK helpen daarbij?
Eén van de middelen om de kwaliteit van toezicht te waarborgen is een evaluatiecyclus, waarin de principes uit de code verwerkt zijn en wat een praktisch handvat biedt om kwaliteit van toezicht te verbeteren en waarborgen.
Een kwaliteitsinstrument voor intern toezicht
Een belangrijk instrument om de code te integreren in de dagelijkse werkzaamheden van een Raad van Toezicht is de nieuwe vierjarige evaluatiecyclus. Deze - door de VTOI-NVTK opgestelde cyclus - biedt Raden van Toezicht een praktisch instrument voor het maken van een evaluatiekader, het inrichten van de jaarlijkse zelfevaluatie en ook voor het maatschappelijke verantwoorden van een Raad van Toezicht in het eigen jaarverslag of dat van de instelling. Kwaliteit van toezicht kan immers pas écht verbeterd en geborgd worden wanneer Raden van Toezicht er zelf mee aan de slag gaan als onderdeel van hun dagelijks werk.
Evaluatiecyclus: zelfevaluatie en collegiale visitatie
De evaluatiecyclus, zoals ontwikkeld door Monica Robijns, lid van de kwaliteitscommissie van de VTOI-NVTK, beschrijft een cyclus van vier jaar waarin zelfevaluatie en collegiale visitatie een belangrijke rol spelen. In het eerste en derde jaar houden de Raden een zelfevaluatie, in het tweede jaar - als nieuw onderdeel - een collegiale visitatie én in het vierde jaar volgt afsluitend een externe visitatie. ‘Het is nuttig om jezelf een spiegel voor te houden. Maar een blik van buiten, van een externe partij of van je collega-toezichthouders, helpt ook om blinde vlekken te voorkomen,' vertelt Robijns in dit interview.
Handreiking & Werkboek Evaluatiecyclus
De vierjarige evaluatiecyclus is uitvoerig beschreven in de Handreiking Evaluatiecyclus. Deze handreiking biedt u een leidraad waarmee u periodiek kunt stilstaan bij uw eigen handelen en dat van uw mede-toezichthouders in uw Raad van Toezicht. Vervolgens kunt u zelf met de evaluatiecyclus aan de slag met behulp van het Werkboek Evaluatiecyclus.
Download de handreiking en het bijbehorende werkboek
De evaluatiecyclus, met daarin ruimte voor zelfevaluatie en collegiale visitatie, is op de ALV (november 2019) geïntroduceerd en geaccordeerd. Download de Handreiking Evaluatiecyclus en het Werkboek Evaluatiecyclus onderaan deze pagina.